Budowa maszyn – podstawy

Wiedza o elementach maszyn to podstawa dla każdego, kto na co dzień z nimi obcuje. Nie dotyczy to więc jedynie ich konstruktorów, ale i mechaników, czy wykwalifikowanych operatorów. Poniżej prezentujemy istotne informacje dotyczące przenoszenia ruchu.

Podstawa przenoszenia ruchu – koło

Koła zębate, to tak zwany element czynny każdej przekładni, wchodzą również w skład bardziej złożonych urządzeń, takich jak pompa zębata. Mówiąc najprościej – koło zębate składa się z wieńca, piasty oraz (zazwyczaj) łącznika, który łączy te elementy. Koła mniejsze, o mniejszej ilości zębów nie wymagają stosowania łącznika, którego funkcję wówczas spełnia sama piasta.

Koła te mają za zadanie przenoszenie ruchu bez poślizgu, choć ten w zasadzie jest nieunikniony. Przenoszenie ruchu odbywa się za pomocą zębów umieszczonych na obwodzie każdego koła.

Najczęściej koła zębate wytwarza się ze stopów metali oraz z tworzyw sztucznych, korzystając z metody wtryskiwania. Zasadniczy podział kół zębatych dzieli je ze względu na sposób ukształtowania uzębień: wyróżnia się tu koła kształtowe, kopiowe i obwiedniowe. Inny podział bierze pod uwagę kształt ich wieńca. Najczęściej w praktyce stosuje się koła walcowe oraz stożkowe, każdy typ koła może mieć różne rodzaje zębów – proste, skośne, daszkowe oraz łukowe.

Najważniejszymi parametrem kół jest ich wytrzymałość, określana metodami parametrycznymi, nie sposób bowiem dokładnie, analitycznie określić wszystkich zachodzących w działaniu nawet prostej przekładni zjawisk.

Zaawansowane metody przenoszenia ruchu

Najczęściej w praktyce koła zębate tworzą tzw. zębatkę, która powstaje przy ich współpracy z listwą zębatą. Listwa zębata – mówiąc wręcz kolokwialnie – jest niejako prostym, podłużnym odpowiednikiem koła zębatego. Przenoszą ruch obrotowy na linii i odwrotnie, co umożliwia osiąganie dużych prędkości w przemieszeniach liniowych na duże długości kilku metrów. Listwy zębate najczęściej wykorzystuje się w wypalarkach plazmowych, służą też do przesuwu stołu obrabiarki, a także w ciężkich maszynach budowanych.

Powszechnym środkiem przenoszenia ruchu, z którego często korzystamy na co dzień w naszych rowerach jest koło łańcuchowe. Jest to element przekładni łańcuchowej, który ma postać koła z uzębieniem i jest tak skonstruowany by współpracować z łańcuchem. W przekładni łańcuchowej wyróżniamy dwa typy łańcuchów, pierwszy z nich to pierścieniowy, a drugi drabinkowy. Przekładnia łańcuchowa pierścieniowa wykorzystywana jest powszechnie w urządzeniach dźwigowych i innych mocno obciążonych wolnobieżnych mechanizmach. Natomiast przekładnie z łańcuchem drabinkowym stosowane są w napędach rowerowych i motocyklowych.

Stopka autorska: więcej informacji znajdą Państwo tutaj.