Konserwacja, renowacja, rewitalizacja, rewaloryzacja zabytków – czym się różnią?

Ząb czasu kruszy zabytki nieraz naprawdę szybko, zwłaszcza wtedy, gdy nie są one należycie zabezpieczone i dodatkowo są narażone na różne powodujące ich zniszczenia czynniki. Niezależnie od przyczyny, gdy zabytek czy dzieło jest narażone na uszkodzenie lub już dostrzegane są w jego strukturze niekorzystne zmiany, warto zacząć działać jak najszybciej! W tym celu wykonuje się różnorodne czynności, w tym renowację, rewaloryzację i rewitalizację – czym one dokładnie się różnią?

Konserwacja – co to jest?

O konserwacji można mówić dwojako – zarówno jako dziedzinie sztuki, jak i zabiegach stricte konserwatorskich, czyli technicznych. W pierwszym przypadku konserwacja włącza w swoje ramy badania, przeprowadzenie inwentaryzacji oraz zachowanie budynku czy innego zabytkowego obiektu w należytym stanie jak najdłużej. Jednocześnie stosuje się minimalne i tylko niezbędne zabiegi, by nie mieć nadmiernego wpływu na obiekt. To właśnie w ramach konserwacji prowadzi się różne inne prace.

• Renowacja

Zwykle o renowacji mówimy wtedy, gdy chodzi o odświeżenie wyglądu jakiegoś konkretnego elementu budowli, przykładowo jej elewacji czy dachu. Renowacja nie musi przy tym konkretnie odnosić się do zabytków lub innego rodzaju spuścizny kultury, ponieważ można przeprowadzić także renowację własnego domu. Nazwa ta jest także stosowana często zamiennie z restauracją – w terminologii architektonicznej oznacza ona działania, które mają za cel przywrócenie zmienionej czy uszkodzonej budowli jej oryginalnej formy architektonicznej. Do prac restauracyjnych wykorzystuje się wtedy historyczne dokumenty jak plany czy zdjęcia.

• Rewaloryzacja

Są to prace konserwatorskie, których celem jest przeprowadzenie zabiegów takich jak oczyszczanie, rekompozycja, odbudowa czy reintegracja zabytków architektonicznych czy nawet całych zespołów urbanistycznych. Rewaloryzacja ma za główny cel nadanie z powrotem wartości użytkowych określonym przestrzeniom historycznym, ale z jednoczesnym dostosowanym założeń do obecnych wymagań współczesnych użytkowników.

• Rewitalizacja

Inaczej rewitalizacja to przywrócenie do życia, co dobrze określa charakter prowadzonych prac. Włączają one zadania rewaloryzacyjne i dodatkowo także inne prace, przykładowo społeczne, ekonomiczne czy planistyczne, które mają za cel przekształcenie danego obszaru w bardziej atrakcyjny dla użytkowników. Można przykładowo przeprowadzić rewitalizację nabrzeża w mieście, aby było ono lepiej przystosowane do wypoczynku.

Zatem pomiędzy wymienionymi pracami zachodzą różnice, chociaż wszystkie mają one za podstawę prowadzenie prac konserwacyjnych, aby zatrzymać proces degradacji obiektów i nadać im ponownie pożądany, zgodny z pierwotnymi założeniami wygląd.

Stopka autorska: Renowacja zabytków  paro.pl/technologie/