Rehabilitacja dzieci z udziałem psa

Rehabilitacja dzieci wymaga sięgania po różne środki. Jednym z osiągnięć ostatnich trzech dekad jest odkrycie, że także zwierzęta mogą pomagać. Kynoterapia, czyli terapia z udziałem psów jest jednym z tego przykładów. Po raz pierwszy zastosowano ją w Polsce w 1987 roku. Od tego czasu zyskuje jednak na popularności. Terapeuci, którzy w ten sposób pomagają dzieciom organizują się w branżowe związki, obchodzony jest też Ogólnopolski Dzień Dogoterapii.

Kto zajmuje się u nas dogoterapią? Rehabilitacja dla dzieci tego rodzaju prowadzona jest najczęściej przez miłośników psów, pedagogów zrzeszonych w różnego rodzaju fundacje. Brak jest niestety uregulowań prawnych, które porządkowałyby tę dziedzinę. Nie ma też określonych wymagań, jakie powinni spełniać terapeuci. Próbuje temu zaradzić inicjatywa Polskiego Towarzystwa Kynoterapii, które opracowało kodeks etyczny oraz system egzaminowania psów.

Psy są podstawą tego rodzaju rehabilitacji. A ich dobór gra kluczową rolę we współpracy z dzieckiem. Jakie więc powinny być psy wykorzystywane w kynoterapii? Przede wszystkim muszą należeć do tych ras, w przypadku których można spodziewać się występowania z dużym prawdopodobieństwem cech niezbędnych przy prowadzeniu zajęć terapeutycznych. Są to głównie psy społeczne, przewidywalne i reprezentujący rozumne posłuszeństwo. Jasno z tego wynika, że rasy agresywne nie powinny być używane w dogoterapii. Rehabilitacja dzieci wymaga bowiem zwierzęcia, co do którego istnieje stuprocentowa pewność, że nikogo nie skrzywdzi. Nie wchodzą więc w grę ani rottweilery ani pies kanaryjski.

Co innego spolegliwe i łagodne zwierzęta, takie jak golden retriever czy labrador lub spaniel. Łatwość szkolenia, ich umiejętności przewodnicze i cechy osobnicze sprawiają, że są to psy doskonale sprawdzające się w pracy z dziećmi. Rehabilitacja dzieci może w ich towarzystwie przebiegać w sposób prawidłowy.

W sposób prawidłowy, czyli jaki? Z tym nie jest już tak prosto. Chodzi o to, że różne organizacje różnie definiują różne rodzaje kynoterapii. Rehabilitacja dzieci polega mniej więcej na tym samy, jednak różni się w szczegółach. Polskie Towarzystwo Kynologii proponuje podział na trzy rodzaje form terapii.

Pierwsza to spotkanie z psem (SP). Chodzi w nich o zbudowanie przyjaznej relacji między zwierzęciem a dzieckiem. Zabawa jest spontaniczna, chociaż pod nadzorem. W zależności od potrzeb podopiecznych i możliwości placówki mają formę spotkań indywidualnych lub pracy grupowej. Mogą odbywać się w formie spotkań jednorazowych lub zajęć cyklicznych. Ani czas trwania ani wymagania dotyczące dokumentacji nie są określone.

Drugim elementem jest edukacja z psem. W tym przypadku chodzi o wzbogacenie wiedzy i rozwój inteligencji pacjentów. Rehabilitacja dzieci w tym kontekście polega na tym, że pies jest niejako pomocą naukową, czynnikiem, który dopinguje do pracy. Zajęcia tego rodzaju mają określony scenariusz realizujący program nauczania. Wskazana jest także ocena i dokumentacja zajęć, szczególnie w przypadku zajęć indywidualnych.

Terapia z psem to trzeci rodzaj zajęć. Obejmuje zestaw konkretnych zajęć, które mają z góry określony cel. Najkorzystniejszą formą TP są zajęcia indywidualne lub w bardzo małych grupach (zwykle nie więcej niż 3 osoby).