Mistyczne i magiczne złoto

Złote pierścionki, pierścienie i inne ozdoby z tego kruszcu towarzyszą ludziom od tysiącleci. Ich wykorzystanie bywa zaskakująco podobne, mimo upływu wieków.

Niezależnie od wyznawanej religii, wiara w złoto wydaje się ponadczasowa. Złotych pierścionków, pierścieni, naszyjników i innych ozdób ludzkość wyprodukowała całą masę. Zaskakujące, że większość z nich, niezależnie od kultury, ma podobne funkcje.

Magiczne pierścienie dla zmarłych

Archeolodzy, którzy w 2010 roku znaleźli na wykopaliskach prowadzonych na budowie w miejscowości Könnern w powiecie Salzland w Saksonii-Anhalt w Niemczech złote pierścienie, dobrze zapewne wiedzieli, z czym im się kojarzą.

W dziewiętnastym wieku i później tego rodzaju ozdoby uważane były za magiczne. Na wielu duńskich wyspach używano ich jako ozdób nakładanych zmarłym. Stąd często znajdowane były w grobach. Tyle, że w tym przypadku chodziło o coś innego.

Przysięga na złote pierścienie

Znalezisko pochodziło sprzed 2,8 tys. lat. Pierścienie wykonane były z czystego złota i miały wagę 45 gramów. Chociaż od ozdób, o których mowa wyżej dzieliło je kilkadziesiąt wieków, przeznaczenie miałby podobne.

Archeolodzy uważają, że tego rodzaju pierścieni złotych używano w trakcie ceremonii w świątyniach w nordyckim okresie epoki brązu. Były obiektem kultu o specjalnym znaczeniu. Przykład? Kiedy ówcześni ludzie mieli złożyć przysięgę, kapłan brał taki pierścień, a przysięgający kładł na nim dłoń, tak jak dziś wiele osób kładzie dłoń na biblii.

Hetyci i Egipcjanie

Niemieckie znalezisko jedynie potwierdza to, co wiemy od dawna. Że złoto i wyroby z niego traktowane jest przez ludzi jako coś wyjątkowego i to niezależnie, w jakiej kulturze i cywilizacji żyją. Przykładowo, złote pierścionki zaręczynowe wręczane są zarówno przez osoby wierzące, jak i niewierzące. A wyrażając szacunek katolicy całują pierścień biskupa.

Hetyci, lud mieszkający w Azji Mniejszej (czyli na terenie dzisiejszej Turcji) w XVII w p.n.e., używał złotych pierścionków i sygnetów po to, żeby zamanifestować pozycję społeczną. Ich złotnicy byli mistrzami płaskiego reliefu.

Z kolei w Starym Królestwie w Egipcie używano bardzo zróżnicowanych pierścieni i pierścionków ze złota. Szczególnie znanym przykładem są te ozdobione wizerunkiem skarabeusza. Także tam ozdoby ze złota dostępne były jedynie warstwom najbliższym władcy.

21 tysięcy lat temu w Czechach

Nie musimy zatrzymywać się na starożytnym Egipcie. Spójrzmy jeszcze głębiej w przeszłość. Najstarsze pierścionki datowane są na 21 tysięcy lat. Nie są oczywiście wykonane ze złota, a z kości słoniowej mamuta, a znaleziono jest w miejscowości Pawłowa w Czechach. Być może już wtedy używano ich także jako środka przenoszenia wartości, a nie tylko ozdoby.

Zarówno w starożytności, jak i w średniowieczu złote pierścionki były symbolem przynależności do wyższej klasy. Nieważne, czy chodziło o wyznawców perskiego boga Mitry czy o wierzących w kult Sol Invuctus. W wiekach średnich mamy z kolei pierścienie i inne złoty ozdoby wykorzystywane w sztuce sakralnej.

Przypisywano im także znaczenie cudowne. Dla przykładu, stosowano różnego rodzaju pierścienie i pierścionki złote o charakterze leczniczym i ochronnym. Tego rodzaju praktyki były bardzo trwałe i w zasadzie można ich ślady znaleźć nawet dzisiaj.