Wstydliwy problem – uzależnienie od alkoholu

Według oficjalnych danych w Polsce żyje około 800 tysięcy osób uzależnionych od alkoholu.Wskazują na to wyniki statystyk Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Alkoholizm, uznawany przez wielu za chorobę cywilizacyjną, jest jednym z najtrudniejszych do leczenia uzależnień, polegającym przede wszystkim na utracie kontroli nad ilością spożywanego alkoholu.

Alkoholik z reguły wypija regularnie duże dawki alkoholu, co ma związek z odczuwanym przez niego przymusem o charakterze psychicznym i nie podlega woli tej osoby, co tłumaczy – po części – często spotykane u osób uzależnionych tłumaczenie „nie chcę, ale piję”.

Na szczęście istnieje jednak szansa na powstrzymanie nałogu i utrzymanie abstynencji, i nie jest to zależne od okresu regularnego przyjmowania alkoholu, a – w dużej mierze – od siły charakteru uzależnionego i właściwie podjętej metody leczenia. Sam proces zdiagnozowania przez lekarza choroby alkoholowej jest sprawą trudną, gdyż w dużej mierze zależy od woli samej osoby uzależnionej, która musi w jakiś sposób trafić do gabinetu psychiatry czy też psychoterapeuty. Alkoholicy i osoby uzależnione często stosują zaprzeczenie w celu uniknięcia spotkania z lekarzem – specjalistą. Ważne jest w związku z tym doprowadzenie do sytuacji w której osoba uzależniona przyznaje się do swojej choroby. Nie jest to jednak łatwe, zdecydowana większość alkoholików wypiera się choroby alkoholowej mówiąc „nie jestem uzależniony, zawsze mogę odstawić alkohol nie jest mi potrzebny”. Powtarzanie tej sentencji przez alkoholików i odrzucanie faktu uzależnienia doprowadziło do powstania często powtarzanej w ośrodkach leczenia uzależnień anegdoty: „alkoholizm to jedyna choroba, która zaprzecza, że istnieje i jest odporna na leczenie”.

Co możemy w takim razie zrobić, aby alkoholikowi pomóc?

Przede wszystkim musimy mieć oczy szeroko otwarte, i obserwować osobę co do której mamy podejrzenia iż może wpadać, bądź już wpała w objęcia nałogu alkoholowego.  Wystąpienie wspomnianego wcześniej zaprzeczenia o istnieniu problemu przez osobę pijącą, można uznać jako sygnał, że zaczyna się dziać coś złego. Oczywiście nie musimy się pytać bezpośrednio, w sposób naruszający godność drugiej osoby czy jest alkoholikiem. Należy wyczuć odpowiedni moment, sytuację w której zadanie pytania „czy nie przesadzasz z alkoholem? czy nie pijesz za często? czy nie powinieneś na jakiś czas spauzować z tym piciem?” wyda się naturalne. Może to być następnego dnia po upiciu się przez podejrzewaną o alkoholizm osobę,  gdy będzie „walczyła” z kacem, bądź też nawet podczas picia, gdy taka osoba np. potrąci kufel z piwem, upuści przypadkowo jakiś przedmiot.

Alkoholik nie chce się przyznać sam przed sobą, że alkohol powoduje jego życiowe porażki, że mu szkodzi, więc najczęściej, gdy jest zapytany o problem z nałogiem, zaprzeczy.

Kolejnymi objawami alkoholizmu na które powinniśmy zwracać uwagę są m.in zaniedbywanie obowiązków rodzinnych i zawodowych, zwiększona tolerancja alkoholowa, czy też nieudane próby pozostawania przez dłuższe okresy w trzeźwości.

Co robić jeśli jesteśmy pewni, że bliska nam osoba jest alkoholikiem?

Przede wszystkim musimy opracować plan działania. Alkoholik racjonalne argumenty o tym, iż ryzykuje swoim zdrowiem (występowaniem marskości wątroby, osłabieniem serca, zwiększeniem ryzyka raka), odrzuci lub wręcz wyśmieje, bo przecież „na coś trzeba umrzeć”. Argumenty o dawaniu przykładu dziecku, czy o niszczeniu swojego dobrego wizerunku wśród sąsiadów również mają zbyt mały kaliber, aby alkoholika przekonać.

Możemy w takiej sytuacji pójść po poradę do lekarza, może to być psychiatra bądź też psychoterapeuta zajmujący się leczeniem problemów alkoholowych, który na podstawie informacji o pacjencie może zaproponować niekonwencjonalny sposób dotarcia do uzależnionego. Inną metodą jest poproszenie o pomoc osoby, którą alkoholik darzy szczególną sympatią i estymą, najczęściej jest to ktoś spoza najbliższej rodziny. Ze zdaniem takiej osoby najczęściej uzależniony liczy się w większym stopniu, aniżeli zdaniem żony czy też dzieci.

Możliwości leczenia alkoholizmu

Najstarszą, do dziś popularną i szeroko praktykowaną metodą leczenia uzależnienia alkoholowego jest uczestnictwo w spotkaniach organizacji AA (Anonimowych Alkoholików). Grupy takie tworzą osoby obojga płci, toczące swą walkę z alkoholem. Inną metodą są regularne spotkania z psychiatrą lub psychoterapeutą, który próbuje dotrzeć do źródeł problemu alkoholowego pacjenta i je rozwiązać. Psychiatrzy mają możliwość wspomagania prowadzonej terapii antyalkoholowej środkami farmakologicznymi ograniczającymi chęć spożywania i tolerancję alkoholu, takimi jak Akamoprozat i Naltrekson

Najistotniejsze jednak jest to, aby każdy uzależniony wyrażał szczery i pewny stosunek do terapii, ponieważ osoba, która będzie przymuszana do terapii i  tak nie wykaże tendencji do poprawy i nie będzie rokowała nadziei na wyjście z nałogu.

Stopka autorska: psychiatra – http://www.psychiatratychy.pl