Styropian – czyli jak wybrać ocieplenie budynku?

Jest biały, lekki i prawie każdy miał z nim kontakt w szkole podstawowej przy okazji upiększania klasowej tablicy „aktualności”. Styropian jak styropian, można powiedzieć. Jednak w momencie zakupu materiałów izolacyjnych podczas budowy swojego domu, warto przyjrzeć się bliżej – co w styropianie piszczy?

Rynek obfituje w produkty przeróżnych producentów, którzy chcą „złapać” klienta na wymyślne nazwy, różnorakie certyfikaty niekiedy wątpliwego pochodzenia, czy nawet upiększając sam styropian choćby dodając do niego barwniki. Warto jednak mówić o technicznych własnościach użytkowych styropianu, nie zaś o zabiegach marketingowych jego sprzedawców.

Czy na pewno wiesz jaką izolację termiczną dać na swoje ściany?

Styropian: Z czym to się je?

Zalety styropianu jako materiału budowlanego wynikają z jego dwóch głównych własności fizycznych: niskiego współczynnika dyfuzji pary wodnej przez jego strukturę, oraz oczywiście niskiego współczynnika przenikania ciepła lambda – λ.

1. Pierwszy z tych parametrów odróżnia go od innych materiałów izolacyjnych takich jak wełna mineralna, umożliwiając konstruowanie ścian w zwartym i tanim systemie ocieplenia ścian metodą lekką mokrą (ETICS). Ściana tak wykonana jest dwuwarstwowa, gdyż obok styropianowej warstwy izolacyjnej, występuje w niej jeszcze tylko konstrukcyjna warstwa nośna. Jako że nie chłonący wilgoci styropian (2% nasiąkliwości) nie musi schnąć po bardziej mokrych porach roku jak ma to miejsce w przypadku wełny mineralnej, możliwe jest zabudowanie go w ścianie bez zostawiania szczeliny przewietrzającej. Poprawne jest to również wykorzystanie styropianu w konstrukcji ściany trójwarstwowej, gdzie pomiędzy nim a fasadową warstwą murowaną z cegły czy marmuru nie należy projektować odstępu przewietrzającego.
2. Drugim parametrem, kluczowym dla izolacyjności cieplnej ściany jest współczynnik przenikania ciepła λ. Kupując styropian spotkać niekiedy możemy dwie różne wartości tego współczynnika. Zgodnie z normą PN-EN ISO 10456, w użyciu jest tak zwany deklarowany oraz obliczeniowy współczynnik przenikania ciepła. Pierwszy z nich nie ma nic wspólnego z dowolnością przyjmowania jego wartości przez producenta, lecz jest przez niego mierzony z określoną częstotliwością i w ściśle określonych warunkach laboratoryjnych a następnie wyznaczany z serii pomiarów metodami statystycznymi. Obliczeniowa wartość natomiast wyznaczana jest dla warunków, które odpowiadają warunkom cieplnym i wilgotnościowym oczekiwanym po zabudowaniu styropianu w konstrukcji. Jako więc wielkość która bardziej odpowiada rzeczywistemu sposobowi użytkowania, klient powinien rozpatrywać obliczeniową wartość współczynnika przenikania ciepła.

Który rodzaj wybrać dla naszego domu?

Styropian to ekspandowany polistyren (EPS). Niemniej jednak, w potocznym użyciu, choć nie właściwie, mianem styropianu określa się również inny materiał izolacyjny powstały z polistyrenu – polistyren ekstrudowany (XPS). Obydwa materiały są chemicznie tożsame, lecz różnią się strukturą fizyczną i technologią produkcji.

• EPS – wytrzymałość na ściskanie: 50 – 250 kPa; współczynnik przenikania ciepła λ: 0,032-0,044 W/mK

• XPS – wytrzymałość na ściskanie: 200 – 700 kPa; współczynnik przenikania ciepła λ: 0,021-0,03 W/mK

Zasadniczo, z uwagi na dużo większą wytrzymałość na ściskanie, XPS wykorzystywany jest do izolowania podłóg garażów, stropodachów odwróconych czy ścian fundamentowych. Możliwe jest ponadto zastosowanie XPS z racji świetnych właściwości termoizolacyjnych w systemie ścian trójwarstwowych, gdy istotną rolę odgrywa osiągnięcie jak najmniejszej ich grubości. Materiałem z wyboru do ocieplania ścian zewnętrznych w systemie dwuwarstwowym jest jednak styropian EPS. Generalną prawidłowością jest, że im większa gęstość styropianu, tym i większa jego wytrzymałość na ściskanie oraz lepsze właściwości izolacyjne. Dostępny jest również styropian EPS szary z dodatkiem grafitu o znacznie poprawionej charakterystyce cieplnej dzięki zdolności odbijania promieniowania cieplnego (na podobnej zasadzie jak w przypadku folii aluminiowej).

 Jak więc ustalić optymalne parametry izolacji termicznej?

Orientacyjny wpływ izolacji termicznej wszystkich przegród budynku na całkowite zużycie energii pomoże nam uzmysłowić któryś z dostępnych kalkulatorów energii do ogrzewania. Ostateczną decyzję przy wyborze parametrów i grubości styropianu warto jednak podjąć w oparciu o wariantowy audyt energetyczny planowanego przedsięwzięcia.

Z pewnością tak „ocieplona” ściana nie spełnia kryteriów budownictwa energooszczędnego.

Warto jeszcze wymienić kilka podstawowych zasad prawdziwych dla przeważającej liczby spotykanych przypadków. Nie zapominając o wymaganej wytrzymałości mechanicznej (np. w przypadku podłóg), kluczowym dla kupującego powinien być przede wszystkim stosunek współczynnika (λ) styropianu i jego grubości do ceny. Często inwestorzy szukając oszczędności decydują się na zakup styropianu o najsłabszych parametrach cieplnych lub też zbyt małej grubości. Niejednokrotnie takie oszczędności okazują się w perspektywie 10-15 lat nieekonomiczne, szczególnie gdy ogrzewamy dom którymś z droższych nośników energii. Zakładając, że standardowo blisko 80% ceny wykonania ocieplenia przypada na koszty robocizny i materiałów pomocniczych (siatka, kołki, klej), warto wziąć pod rozwagę zakup styropianu o lepszym współczynniku lambda – względnie – grubszego niż podany jest w projekcie architektonicznym. Niewiele dokładając uzyskamy tym sposobem większe oszczędności w fazie eksploatacyjnej budynku oraz poprawimy komfort cieplny nie tylko w czasie zimy. Pozostałymi parametrami jakościowymi charakteryzującymi dostępne płyty EPS to dopuszczalna tolerancja wymiarowa i obecność wcięć i wypustów na krawędziach tafli. Oba czynniki wpływają na możliwą do osiągnięcia dokładność wzajemnego spasowania płyt co również, choć już w mniejszym stopniu przekłada się na ogólny stopień ochrony cieplnej gotowej ściany.

Stopka autorska: kalkulatorów energii do ogrzewania – http://techneco.pl/koszt-ogrzewania-domu